Nasz „DRAMOWY” pociąg staje dziś na kolejne stacji.
Do poznania IMPROWIZACJI zaprasza nasza przewodniczka Alicja Przepiórska Ułaszewska.
Wiemy już, że DRAMA opiera się na wchodzeniu w role, ale nie polega na przydzieleniu ról, odegraniu inscenizacji i jej omówieniu.
Techniki dramowe to puzzle, z których budowana jest drama. Zadaniem prowadzącego zajęcia dramowe jest taki ich dobór, żeby dramowa układanka miała sens, to znaczy:
Układanka da się ułożyć w całość: Technika wybrana jest dlatego, że umożliwia nam osiągnięcie zamierzonego celu, a nie dlatego, że nam się podoba.
Puzzle pasują do siebie: Techniki pasują do siebie nawzajem – na przykład po rzeźbie stosujemy technikę pogłębiającą percepcję i rozumienie komunikatów niewerbalnych zawartych w pomniku (np. śledzenie myśli, głosy w głowie).
Poimprowizujmy więc:
IMPROWIZACJA jest jedną z podstawowych technik dramowych. Polega na wchodzeniu w role i spontanicznym tworzeniu fikcyjnej scenki, bez wcześniejszego przygotowania.
Spontaniczność jest nierozerwalnie z odwagą. Nie możemy być spontaniczni, jeśli boimy się reagować na bodźce, które do na dochodzą. Aby być spontanicznym trzeba być odważnym.
Twórca improwizacji teatralnej Keith Johnstone zauważył, że „świat dobrze przystosowanych dorosłych skalda się często z osobników mało elastycznych, przestraszonych, zgorzkniałych, pozbawionych wyobraźni…. Pod tym względem dorośli są jak anemiczne dzieci, skrzywdzone przez edukację i wychowanie” (Oskar Hamerski ”Improwizacja teatralna według Keitha Johnstone’a”).
Role w jakie wchodzimy w dramie, mogą być bardzo różne. Nie jesteśmy ograniczeni oceną tego, co robimy, mamy więc nieograniczone możliwości doboru słów, gestów, reakcji, decyzji, pomysłów i rozwiązań do zastosowania.
Osoba trenera dokonuje świadomego wyboru sytuacji i ról, by osiągnąć zaplanowany cel zajęć.
W trakcie pracy z grupą prowadzący rozdaje, podzielonym zazwyczaj na dwójki, uczestnikom karty ról, których dowiadują się szczegółów na temat granych przez siebie postaci.
Karty ról zawierają np.:
imiona, wiek, zajęcie, zwyczaje, kultura, zainteresowania, problemy z którymi się zmagają, relacje z drugą postacią oraz sytuację, w której aktualnie się znaleźli. W kartach ról przedstawiony jest też konflikt, który stanie się za chwilę tematem improwizacji.
Dwie osoby, które razem rozpoczynają rozmowę, nie wiedzą, jakie spojrzenie na sytuację ma druga strona. Na sygnał prowadzącego wszystkie dwójki improwizują w tym samym momencie. Następnie dzielą się z innymi swoimi refleksjami.
Uczestników można w IMOROWIZACJĘ wprowadzić też dając grupie kórki opis sytuacji, tworząc wspólnie z nimi charakterystykę postaci (TECHNIKA BLACK JOE).
Można pozostawić także grupie wybór zagadnień jakie ujmie w IMPROWIZACJI, prosząc, by były one skoncentrowane na temacie zajęć i ukazywały scenki z życia fikcyjnych bohaterów.
Grupy chętnie pokazują problemy wyimaginowanych bohaterów. W omówieniach często okazuje się, ze dotyczą one sytuacji, których sami doświadczyli w rzeczywistości.
„Uczestnictwo w grach improwizacyjnych ma często charakter zabawy, zmniejsza wiec poziom stresu, jednocześnie pobudzając aktywność i ciekawość. Reguły rządzące improwizacją mają wpływ na poczucie dobrostanu i szczęścia. Zwrócono na to uwagę, odkąd na coraz szerszą skalę prowadzone są badania związane z psychologią pozytywną.(…), która bada człowieka w jego największym rozkwicie, radości i zdrowiu. (…) Okazuje się, że zasady rządzące szczęściem są ściśle związane z regułami improwizacji: być tu i teraz, akceptować zmiany, działać spontanicznie i bez lęku”.
Oskar Hamerski ”Improwizacja teatralna według Keitha Johnstone’a”).
Dzięki IMPROWIZACJI człowiek uczy się patrzeć z boku dystansować do swojej emocjonalnej historii. Poznaje mechanizmy, uczy się je stosować, co daje poczucie posiadania wpływu na swoje życie.
Materiał na podstawie:
Oskar Hamerski „Improwizacja teatralna według Keitha Johnstone’a”
Aleksandra Chodasz „Wybrane techniki dramowe – z praktyki trenerki dramy”.